انواع مختلف تتر (USDT)

تتر (USDT) یکی از شناخته‌شده‌ترین استیبل‌کوین‌ها در اکوسیستم رمزارزهاست که با هدف حفظ ارزش پایدار، به دلار آمریکا وابسته است. از زمان معرفی آن در سال ۲۰۱۴، تتر به یکی از ارکان اصلی بازار رمزارز تبدیل شده و نقش مهمی در تسهیل معاملات، تأمین نقدینگی و ایجاد ثبات در شبکه‌های مختلف بلاک‌چینی ایفا کرده است. اما همه‌ی توکن‌های USDT یکسان نیستند.

تتر بر بستر بلاک‌چین‌های گوناگونی فعالیت می‌کند که هرکدام ویژگی‌ها، کاربردها و زیرساخت‌های فنی خاص خود را دارند. در این مقاله از مجله اسپیدی اکسچنج به بررسی انواع مختلف تتر (USDT)، بلاک‌چین‌های پایه‌ی آن‌ها، و نقششان در چشم‌ انداز گسترده‌تر رمزارزها می‌پردازد.

تتر (USDT) چیست؟

تتر یک استیبل کوین است که توسط شرکت Tether Limited صادر می‌شود. برخلاف رمزارزهای نوسانی مانند بیت‌کوین یا اتریوم، USDT به گونه‌ای طراحی شده که نسبت ۱ به ۱ خود را با دلار آمریکا حفظ کند؛ به این معنا که هر واحد USDT از نظر تئوری برابر با یک دلار آمریکاست. این ثبات، USDT را به انتخابی محبوب در میان معامله‌گران، سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارهایی تبدیل کرده که به دنبال پوشش ریسک در برابر نوسانات بازار رمزارز یا انتقال ارزش بین صرافی‌ها بدون نیاز به تبدیل به ارز فیات هستند.

تتر این نسبت ثابت را از طریق ذخایر مالی حفظ می‌کند. ذخایری که شرکت Tether Limited ادعا می‌کند شامل وجه نقد، معادل‌های نقدی و دیگر دارایی‌ها هستند. اگرچه شفافیت درباره‌ی این ذخایر همواره محل بحث و جنجال بوده، USDT همچنان پرکاربردترین استیبل‌کوین بازار باقی مانده و تا آوریل ۲۰۲۵ ارزش بازار آن از ۱۰۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.

۱. USDT بر بستر Omni Layer (بلاک‌چین بیت‌کوین)

نخستین نسخه‌ی تتر که در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد، بر بستر Omni Layer توسعه یافت؛ پروتکلی که به‌صورت لایه‌ای روی بلاک‌چین بیت‌کوین قرار می‌گیرد. Omni Layer امکان ایجاد و انتقال دارایی‌های سفارشی مانند USDT را با استفاده از زیرساخت قدرتمند و امن بیت‌کوین فراهم می‌کند.

ویژگی‌های کلیدی:

• امنیت: با تکیه بر مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work) بیت‌کوین، USDT مبتنی بر Omni از امنیت بی‌نظیر این شبکه بهره‌مند می‌شود.
• غیرمتمرکز بودن: ماهیت غیرمتمرکز بیت‌کوین باعث می‌شود که تراکنش‌های USDT در شبکه Omni در برابر سانسور مقاوم باشند.
• مقیاس‌پذیری محدود: بلاک‌چین بیت‌کوین سرعت نسبتاً پایینی در پردازش تراکنش‌ها دارد (۷ تا ۱۰ تراکنش در ثانیه) و در زمان شلوغی شبکه، کارمزد بالایی را تحمیل می‌کند. از این رو، USDT مبتنی بر Omni برای معاملات پرتکرار گزینه‌ی مناسبی نیست.

موارد استفاده:

USDT مبتنی بر Omni عمدتاً در سال‌های ابتدایی فعالیت تتر برای معاملات در صرافی‌هایی که از دارایی‌های مبتنی بر بیت‌کوین پشتیبانی می‌کردند، استفاده می‌شد. همچنین این نسخه به‌عنوان نمونه‌ای اثباتی از پیاده‌سازی استیبل‌کوین بر روی یک بلاک‌چین بزرگ و شناخته‌شده عمل کرد.

وضعیت کنونی:

تا سال ۲۰۲۵، USDT مبتنی بر Omni تا حد زیادی کنار گذاشته شده و جای خود را به گزینه‌هایی سریع‌تر و ارزان‌تر داده است. شرکت Tether Limited در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که به دلیل کاهش قابل توجه استفاده و هزینه‌های بالای تراکنش، دیگر USDT جدیدی بر بستر Omni صادر نخواهد کرد. البته USDTهای موجود بر روی Omni همچنان قابل بازخرید یا تبدیل به USDT بر روی زنجیره‌های دیگر هستند، اما نقش و اهمیت آن در اکوسیستم تتر به‌طور چشمگیری کاهش یافته است.

۲. USDT بر روی اتریوم (ERC-20)

امروزه رایج‌ترین نسخه از تتر، USDT بر روی بلاک‌چین اتریوم است که به‌صورت یک توکن ERC-20 پیاده‌سازی شده است. این نسخه که در سال ۲۰۱۷ معرفی شد، به‌سرعت به محبوبیت رسید؛ دلیل اصلی آن، قابلیت‌های قرارداد هوشمند اتریوم و پذیرش گسترده آن در میان کاربران و توسعه‌دهندگان بود.

ویژگی‌های کلیدی:

• ادغام با قراردادهای هوشمند: به‌عنوان یک توکن ERC-20، تتر قابلیت تعامل با اکوسیستم گسترده اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp)، پروتکل‌های دیفای (DeFi) و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) بر روی اتریوم را دارد.
• نقدشوندگی بالا: اتریوم میزبان اکثر پلتفرم‌های دیفای است و بنابراین USDT یک دارایی کلیدی برای فعالیت‌هایی نظیر ییلد فارمینگ، وام‌دهی و تأمین نقدینگی محسوب می‌شود.
• هزینه‌های تراکنش: کارمزدهای گس اتریوم در زمان‌های ازدحام شبکه می‌توانند بالا باشند، هرچند راه‌حل‌های لایه‌دوم مانند Optimism و Arbitrum تا حدی این مشکل را کاهش داده‌اند.
• چالش‌های مقیاس‌پذیری: لایه پایه اتریوم حدود ۱۵ تا ۳۰ تراکنش در ثانیه را پردازش می‌کند، اما راه‌حل‌های لایه‌دوم توان پردازشی را به‌طور چشمگیری افزایش داده‌اند.

موارد استفاده:

• دیفای (DeFi): USDT یکی از پایه‌های اصلی در پروتکل‌های دیفای مانند Uniswap، Aave و Curve است و برای معامله، وام‌دهی و استیکینگ به‌کار می‌رود.
• معاملات در صرافی‌ها: بیشتر صرافی‌های متمرکز از USDT مبتنی بر ERC-20 برای جفت‌ارزهای معاملاتی پشتیبانی می‌کنند و امکان تبدیل آسان بین رمزارزها را فراهم می‌سازند.
• پل‌های بین‌زنجیره‌ای: USDT بر بستر اتریوم می‌تواند از طریق پروتکل‌هایی مانند Wormhole یا LayerZero به سایر بلاک‌چین‌ها منتقل شود.

وضعیت کنونی:

USDT مبتنی بر اتریوم همچنان غالب‌ترین نوع تتر محسوب می‌شود و بیشترین سهم از عرضه در گردش این استیبل‌کوین را به خود اختصاص داده است. ادغام کامل با اکوسیستم اتریوم موجب حفظ اهمیت آن شده، اگرچه کاربران اغلب برای کاهش هزینه‌ها از راه‌حل‌های لایه‌دوم بهره می‌برند.

۳. USDT بر بستر ترون (TRC-20)
در سال ۲۰۱۹، تتر گسترش خود را به بلاک‌چین ترون آغاز کرد و به‌صورت توکن TRC-20 عرضه شد تا از ظرفیت پردازشی بالا و کارمزد پایین این شبکه بهره‌مند شود. ترون که به‌عنوان بلاک‌چینی پرسرعت برای برنامه‌های غیرمتمرکز طراحی شده، اکنون به یکی از مراکز اصلی تراکنش‌های USDT تبدیل شده است.

ویژگی‌های کلیدی:

• کارمزد پایین: تراکنش‌های ترون معمولاً کسری از یک سنت هزینه دارند، که TRC-20 USDT را برای پرداخت‌های خرد و نقل‌و‌انتقال‌های روزمره بسیار مناسب می‌سازد.
• سرعت بالا: ترون قادر است تا ۲۰۰۰ تراکنش در ثانیه پردازش کند، که تأیید تراکنش‌ها را سریع‌تر از اتریوم یا بیت‌کوین انجام می‌دهد.
• نگرانی‌های تمرکز: الگوریتم اجماع «اثبات سهام واگذار‌شده» (DPoS) ترون متکی بر تعداد محدودی از اعتبارسنج‌ها است که باعث ایجاد دغدغه‌هایی درباره تمرکززدایی می‌شود.

موارد استفاده:

• پرداخت‌های خُرده‌فروشی و شخصی: کارمزد پایین USDT بر بستر ترون آن را برای پرداخت‌های فرد به فرد، حواله‌ها و تراکنش‌های فروشگاهی مناسب کرده است.
• بازی‌ها و برنامه‌های غیرمتمرکز: اکوسیستم ترون شامل بازی‌ها و اپلیکیشن‌های شرط‌بندی متعددی است که از USDT برای خریدهای درون‌برنامه‌ای و پاداش‌ها استفاده می‌کنند.
• واریز به صرافی‌ها: بسیاری از صرافی‌ها از USDT بر بستر TRC-20 برای واریز و برداشت به‌دلیل هزینه‌ی پایین آن پشتیبانی می‌کنند.

وضعیت کنونی:
TRC-20 USDT رشد انفجاری داشته، به‌ویژه در مناطقی با پذیرش بالای رمزارز مانند آسیا و آمریکای لاتین. تا سال ۲۰۲۵، این نسخه از تتر از نظر حجم تراکنش با ERC-20 USDT رقابت می‌کند، که عمدتاً به‌دلیل سرعت و مقرون‌به‌صرفه‌بودن آن است.

۴. USDT بر بستر زنجیره هوشمند بایننس (BEP-20)
تتر در سال ۲۰۲۰ به‌عنوان توکن BEP-20 روی زنجیره هوشمند بایننس (که اکنون با نام BNB Chain شناخته می‌شود) عرضه شد. BNB Chain یک بلاک‌چین پرسرعت است که توسط صرافی بایننس توسعه یافته و برای تراکنش‌های کم‌هزینه و برنامه‌های دیفای بهینه‌سازی شده است.

ویژگی‌های کلیدی:

• هزینه‌ی پایین تراکنش: تراکنش‌های USDT در قالب BEP-20 بسیار ارزان‌تر از نسخه‌ی ERC-20 هستند و کارمزد آن‌ها اغلب کمتر از ۰٫۰۱ دلار است.
• سرعت بالا: BNB Chain توان پردازش تا ۱۰۰ تراکنش در ثانیه را دارد که باعث تأیید سریع تراکنش‌ها می‌شود.
• حاکمیت متمرکز: الگوریتم اجماع این زنجیره توسط تعداد محدودی اعتبارسنج اداره می‌شود؛ این موضوع سرعت را افزایش می‌دهد اما از میزان تمرکززدایی می‌کاهد.

موارد استفاده:

• دیفای در BNB Chain: USDT در قالب BEP-20 به‌طور گسترده‌ای در اکوسیستم دیفای BNB Chain مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله در پلتفرم‌هایی مانند PancakeSwap و Venus.
• سازگاری بین‌زنجیره‌ای: USDT بر بستر BNB Chain قابلیت پل‌زدن (bridging) به سایر شبکه‌ها را دارد و تعامل‌پذیری آن را افزایش می‌دهد.
• ادغام با صرافی: صرافی بایننس که بزرگ‌ترین صرافی رمزارز در جهان است، استفاده از USDT در قالب BEP-20 را برای معاملات و برداشت‌ها به‌طور گسترده‌ای ترویج می‌کند.

وضعیت کنونی:
USDT بر بستر BEP-20 جایگاه قابل توجهی برای خود پیدا کرده است، به‌ویژه در میان کاربران اکوسیستم بایننس. هزینه‌ی پایین و یکپارچگی با خدمات بایننس، آن را به گزینه‌ای محبوب برای معامله‌گران و علاقه‌مندان به دیفای تبدیل کرده است.

۵. USDT بر روی سایر بلاک‌چین‌ها
علاوه بر پیاده‌سازی‌های اصلی، تتر به بلاک‌چین‌های متعددی گسترش یافته که هر یک برای کاربردها و جوامع خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه، به مهم‌ترین این شبکه‌ها اشاره می‌کنیم:

---

Solana (توکن SPL)

معرفی:
USDT بر روی سولانا در سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد و از توان پردازشی بسیار بالای این شبکه (تا ۶۵٬۰۰۰ تراکنش در ثانیه) و کارمزدهای تقریباً صفر بهره می‌برد.

موارد استفاده:
مناسب برای معاملات با فرکانس بالا، دیفای و بازارهای NFT در اکوسیستم سولانا.

وضعیت فعلی:
استفاده از USDT بر بستر سولانا به‌سرعت در حال رشد است، به‌ویژه به‌دلیل محبوبیت این شبکه در حوزه‌ی دیفای و بازی‌های بلاک‌چینی.

---

Polygon (سازگار با ERC-20)

معرفی:
USDT بر بستر پالیگان که یک راهکار لایه دوم برای اتریوم است، تراکنش‌هایی با هزینه‌ی بسیار پایین و در عین حال سازگار با استانداردهای اتریوم ارائه می‌دهد.

موارد استفاده:
در پلتفرم‌های دیفای و NFT پالیگان مانند Aave و OpenSea کاربرد دارد.

وضعیت فعلی:
USDT روی پالیگان بین کاربران حساس به هزینه که به دنبال مزایای اتریوم بدون پرداخت گس‌فی بالا هستند، بسیار محبوب شده است.

---

Avalanche (زنجیره C-Chain)

معرفی:
USDT بر بستر C-Chain آوالانچ از سال ۲۰۲۱ عرضه شد. این شبکه با مقیاس‌پذیری بالا، تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه را پشتیبانی می‌کند.

موارد استفاده:
در پروتکل‌های دیفای مانند Trader Joe و Benqi برای معاملات و وام‌دهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وضعیت فعلی:
USDT بر روی آوالانچ در حال جلب توجه کاربران دیفای و حتی نهادهای مالی است.

---

سایر شبکه‌ها

تتر همچنین از USDT در بلاک‌چین‌هایی مانند EOS، Algorand و Tezos پشتیبانی می‌کند. هرکدام از این شبکه‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند؛ برای مثال:

• EOS: تمرکز بر روی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز با سرعت بالا.
• Algorand: بلاک‌چینی با مصرف انرژی پایین و هدف‌گذاری روی پایداری محیط زیست.
• Tezos: به‌روزرسانی‌های خودکار و جامعه‌ی فعال توسعه‌دهنده.

انتخاب نوع مناسب USDT بر اساس نیازهای شما

بهترین نوع USDT به نیازهای خاص شما بستگی دارد:

برای سیستم‌های قدیمی:
Omni USDT ممکن است هنوز برای کاربران با کیف پول‌ها یا حساب‌های قدیمی مرتبط باشد، گرچه تا حد زیادی منسوخ شده است.

برای DeFi و قراردادهای هوشمند:
USDT بر روی Ethereum یا Polygon ایده‌آل است به دلیل اکوسیستم‌های قدرتمند و قابلیت همکاری آن‌ها.

برای تراکنش‌های کم‌هزینه:
USDT بر روی Tron، Solana یا BNB Chain کم‌ترین کارمزد و سریع‌ترین سرعت را ارائه می‌دهد.

برای معاملات با فرکانس بالا:
USDT بر روی Solana یا Avalanche مقیاس‌پذیری لازم برای تراکنش‌های سریع را فراهم می‌کند.

آینده تتر

با پیشرفت بازار کریپتو، Tether به گسترش دامنه خود ادامه می‌دهد. ادغام‌های جدید بلاکچین، راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه دوم، و تلاش‌های مربوط به انطباق با مقررات احتمالاً آینده‌ی USDT را شکل خواهند داد. علاوه بر این، جستجوی Tether برای دارایی‌های توکنیزه‌شده فراتر از دلار آمریکا، مانند توکن‌های پشتوانه‌دار طلا، می‌تواند تنوع بیشتری به عرضه‌های خود اضافه کند.

جمع بندی

Tether (USDT) یک استیبل‌کوین چندمنظوره است که بر روی چندین بلاکچین فعالیت می‌کند که هرکدام برای استفاده‌های خاص طراحی شده‌اند. از سلطه DeFi در Ethereum گرفته تا تراکنش‌های کم‌هزینه در Tron و معاملات با سرعت بالا در Solana، انواع مختلف USDT به نیازهای گسترده‌ای در اکوسیستم کریپتو پاسخ می‌دهند. با درک نقاط قوت و محدودیت‌های هر پیاده‌سازی، کاربران می‌توانند مناسب‌ترین USDT را برای تراکنش‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها یا برنامه‌های خود انتخاب کنند. همانطور که Tether به نوآوری و انطباق ادامه می‌دهد، نقش آن به عنوان یک پیشرو در زمینه استیبل‌کوین‌ها همچنان در دنیای کریپتوکارنسی مستحکم باقی خواهد ماند.